شماره 45 سال پنچم 6 جوزای 1388 ---- 27 می 2009
به قلم : شهلارستمی
در انتظار نخل طلا، شهر "کن" کم کم جو همیشگی خود را، با رفتن شمار زیادی از کسانی که از صبح زود، با کوله پشتی و بندی همراه با کارت ورودی فستیوال بر گردن، پیاده روهای شهر را به سرعت می پیمودند، تا حدودی باز یافت.
با این حال هنوز تعدادی باقی مانده اند که آخرین لحظات فستیوال و جوایز را اعلام کنند. شماری هم که دیر به فستیوال رسیده اند در حال دیدن همه فیلم های بخش مسابقه ای هستند که یکی پس از دیگری در حال نمایش هستند.
پیش از انجام یک جمع بندی کلی از فستیوال امسال شاید بد نباشد کمی به فیلم مراسم اختتامیه امشب و سپس به جوایز دیگر شصت و دومین فستیوال "کن" که از دیشب به این سو اعطاء شد، اشاره ای بکنم.
"کوکو شانل و ایگور استراوینسکی"، ساختۀ "یان کونن"، کارگردان هلندی تبار و ساکن فرانسه، به داستان عشق این دو شخصیت سرکش در زمان خود، یعنی سالهائی بین جنگ اول و دوم یا سالهای به اصطلاح "دیوانگی" می پردازد. "گابریل شانل"، خیاط ، که با پشتکار و زیرکی تبدیل به یکی از مهمترین مدلیست های فرانسه و دنیا شد، در آن سال ها زنان را، با پیراهن های بسیار مواج، ساده و کوتاه شده، از قید کرست های تنگ رها کرد. او خود نیز تابع هیچ یک از موازین دست و پاگیر جامعه نبود و به آزادی شخصی اش اهمیت بسیاری می داد.
"استراوینسکی" هم که از انقلاب روسیه گریخته با زن و فرزندهای متعدد به فرانسه پناه آورده بود، موسیقی ای را می آفرید که بسیار انقلابی بود و پذیرفتنش برای افکار محافظه کار آن زمان دشواربود. ملاقات این دو و کمک "گابریل شانل" معروف به "کوکو شانل" نمی توانست بی اثر باقی بماند، به ویژه این که "کوکو شانل" صاحب عطر معروف "شانل شماره 5" ، او و خانواده اش را در خانه بسیار باشکوه خود جای داد و همه مخارجشان را می پرداخت.
گر چه در این فیلم، موسیقی "استراوینسکی"، به روی صحنه آوردن اولین "تقدیس بهار" توسط گروه باله "دیاگیلف" با موسیقی استراوینسکی و برخورد مردم با آن بسیار جالب است اما نمی تواند بازی بد هنرپیشۀ اصلی "آنا موگلالیس"، دیالوگ های ضعیف و گاه اغراق آمیز آن ها را جبران کند.
یک ماجرای جالب دیگر نمایش ارزانترین فیلم فرانسوی به نام "لیزا" ساختۀ "تییری اوبادیا"، ترانه سرا و آهنگساز بود که تنها 15000 یورو خرج برداشته. او که آرزوی ساختن یک فیلم را در سر می پروراند با سختی های بسیار این کمدی موزیکال 90 دقیقه ای را ساخت که در سالنی پر از جمعیت به نمایش در آمد. "تییری اوبادیا" که برای انجام "تراولینگ" هایش پول نداشته، از "اسکیت" استفاده کرده است ... او قرار است با این فیلم خود که گفته می شود از موفقیت خوبی برخوردار خواهد شد، به سراسر فرانسه سفر کند. این درس خوبی است برای همۀ کسانی که میخواهند فیلم بسازند، سناریو دارند اما پول ندارند...
حال برویم سراغ جوایز دیگر
شب گذشته، جوایز "نوعی نگاه"، "فیپرسکی" و " کلیسای کاتولیک" اعطاء شد. جایزۀ بزرگ بخش "نوعی نگاه به فیلم "دندان نیش"، ساخته بسیار خاص کارگردان یونانی " یورگوس لانتیموس" تعلق گرفت. در این فیلم هم، به سان فیلم "روبان سفید" که بستر ظهور انسانهای فاشیست را مورد نظر قرار میداد، از ورای یک خانواده که اعضایش توسط پدر خانواده از دنیا جدا نگه داشته شده اند و رفتارهای غریبی پیدا می کنند و همچون سگی تربیت می شوند که بی چون و چرا همل فرامین اربابش را اجرا می کند، به حکومت های دیکتاتوری و نحوه بستن و دور نگهد اشتن افراد این کشورها از تأثیرات بیرونی اشاره دارد. کارگردان می رساند که هیچ وقت نمی توان در حبابی بسته ماند و سرانجام نسیم آزادی به یک نحوی وارد می شود. فیلمی در خور تعمق اما طولانی و تا حدی کسل کننده.
ژوری این بخش تصمیم گرفت جایزۀ ویژۀ خود را مشترکأ به بهمن قبادی برای فیلمش " کسی از گربه های ایرانی خبری ندارد" و "میاهانسن-لوو" کارگردان فرانسوی برای فیلم "پدر فرزندانم" بدهد.
جایزۀ هیات داوران که ریاستش با "پائولو سورنتینو"، کارگردان خوب ایتالیائی بود به فیلم "پلیس، صفت" ساخته "کرنلیو پرومبویو" گارگردان رومانیائی تعلق گرفت که درسال 2007 در "کن از او فیلم پر طنز سیاسی "در ساعت 12 و 8 دقیقه در شرق بخارست" را دیده بودیم که جایزۀ دوربین طلائی آن سال را برای این اولین فیلم بلندش ربود.
جایزۀ بزرگ "فیپرسکی" برای بخش مسابقه ای به فیلم " روبان سفید" ساخته "مایکل هانه که" کار گردان اتریشی اعطاء شد. "کرنلیو پرومبویو" گارگردان با استعداد رومانیائی باز هم جایزه "فیپرسکی" بهترین فیلم بخش نوعی نگاه را برای فیلم "پلیس، صفت" ربود و جایزۀ فیپرسکی فیلم های بخش "هفتۀ منتقدین" به "آمریکا" ساخته "شریان دابیس" کارگردان فلسطینی تبار آمریکائی داده شد.
جایزۀ کلیسای کاتولیک یا "اکومنیک" به فیلم "در جستجوی اریک" ساخته "کن لوچ"، در میان کف زدنهای طولانی، اعطاء گردید.
فیلم "روبان سفید" ساختۀ "مایکل هانه که" نیز تقدیر نامه دریافت کرد
هیات داوران این جایزه در عین حال یک "ضد جایزه" را به "دجال" فیلم جنجال برانگیز "لارس فون تریر"، کارگردان دانمارکی دادند. آنها برای توجیه این جایزۀ خود گفتند که "لارس فون تریر" در این فیلم بسیار زن ستیز بوده، میخواسته بگوید که زنان گناهکار در آتش جهنم می سوزند و تنها با مرگ آنان است که، به طور نمادین، مردها از جا بر می خیزند و حرکت میکنند... به باور بسیاری با نگاه کردن به وضع زنان در جهان می توان گفت که این از زن ستیزی ناشی نمی شود بکه برعکس "لارس فون تریر" در مورد آن هشدار می دهد چون این باور در ناخود آگاه بسیاری از مردان و ملت ها حضور دارد.
خبری حاشیه ای
ژیل ژاکوب، رئیس فسیتوال کن که دیروز با ماشینی تصادف کرد که آهسته حرکت می کرد اما او را به زمین انداخت و ظاهرأ در این تصادف شانه اش صدمه دیده، با دست باند پیچی شده از میهمانانش در بالای پله های کاخ فستیوال استقبال کرد.
جمع بندی کوچکی از فستیوال
از نظر کیفیت فیلم ها، به ویژه در بخش مسابقه ای می توان به طور کلی از فیلم هائی با کیفیتی نه چندان بالا صحبت کرد. این در حالی است که خبرنگاران فرانسوی جای بزرگی به "ژاک آودیار" برای فیلم "پیامبر" ، به "پدرو آلمو دووار" برای فیلم "آغوش شکسته" ، "آلن رنه" برای فیلم "علف های وحشی" می دهند، همکاران خارجی آن ها سخت گیرانه تر بر خورد می کنند. حال باید دید که آیا به گفتۀ "ایزابل هوپر" رئیس هیأت داوران "نخل طلای" غافلگیر کننده ای داده خواهد شد یا نه.
در مورد جشن و پارتی ها، خبرها حکایت از مصرف کمتر... و شمار کمتر جشن ها دارند. شبهای بسیار شلوغ و پر تلاطم "کن" هم ظاهرأ امسال به رونق سالهای گذشته نبوده و بحران اقتصادی به این شهر نیز رخنه کرده است. دیگر این که از آتش بازیهای خصوصی خبری نبود و به گفتۀ یکی از کارشناسان رویدادهای "کن"، درآمد دست اندر کاران برگزاری جشن ها 30 در صد نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.
جشن بنیاد "آمافار" که به منظور جمع آوری پول برای کمک به تحقیقات در زمینۀ بیماری ایدز همه ساله برگزار می شود و " شارون استون" هنرپیشه آمریکائی معاونتش را بر عهده دارد، علیرغم تلاش های او و حضور "بیل کلینتون" رئیس جمهوری پیشین آمریکا، نتوانست به نسبت گذشته مبلغ مناسبی جمع آوری کند و در واقع حتا کمتر از یک دوم آن چه در سال گذشته نصیبشان شد، یعنی 3 میلیون دلار، به دست آورد.
به قلم : شهلارستمی
در انتظار نخل طلا، شهر "کن" کم کم جو همیشگی خود را، با رفتن شمار زیادی از کسانی که از صبح زود، با کوله پشتی و بندی همراه با کارت ورودی فستیوال بر گردن، پیاده روهای شهر را به سرعت می پیمودند، تا حدودی باز یافت.
با این حال هنوز تعدادی باقی مانده اند که آخرین لحظات فستیوال و جوایز را اعلام کنند. شماری هم که دیر به فستیوال رسیده اند در حال دیدن همه فیلم های بخش مسابقه ای هستند که یکی پس از دیگری در حال نمایش هستند.
پیش از انجام یک جمع بندی کلی از فستیوال امسال شاید بد نباشد کمی به فیلم مراسم اختتامیه امشب و سپس به جوایز دیگر شصت و دومین فستیوال "کن" که از دیشب به این سو اعطاء شد، اشاره ای بکنم.
"کوکو شانل و ایگور استراوینسکی"، ساختۀ "یان کونن"، کارگردان هلندی تبار و ساکن فرانسه، به داستان عشق این دو شخصیت سرکش در زمان خود، یعنی سالهائی بین جنگ اول و دوم یا سالهای به اصطلاح "دیوانگی" می پردازد. "گابریل شانل"، خیاط ، که با پشتکار و زیرکی تبدیل به یکی از مهمترین مدلیست های فرانسه و دنیا شد، در آن سال ها زنان را، با پیراهن های بسیار مواج، ساده و کوتاه شده، از قید کرست های تنگ رها کرد. او خود نیز تابع هیچ یک از موازین دست و پاگیر جامعه نبود و به آزادی شخصی اش اهمیت بسیاری می داد.
"استراوینسکی" هم که از انقلاب روسیه گریخته با زن و فرزندهای متعدد به فرانسه پناه آورده بود، موسیقی ای را می آفرید که بسیار انقلابی بود و پذیرفتنش برای افکار محافظه کار آن زمان دشواربود. ملاقات این دو و کمک "گابریل شانل" معروف به "کوکو شانل" نمی توانست بی اثر باقی بماند، به ویژه این که "کوکو شانل" صاحب عطر معروف "شانل شماره 5" ، او و خانواده اش را در خانه بسیار باشکوه خود جای داد و همه مخارجشان را می پرداخت.
گر چه در این فیلم، موسیقی "استراوینسکی"، به روی صحنه آوردن اولین "تقدیس بهار" توسط گروه باله "دیاگیلف" با موسیقی استراوینسکی و برخورد مردم با آن بسیار جالب است اما نمی تواند بازی بد هنرپیشۀ اصلی "آنا موگلالیس"، دیالوگ های ضعیف و گاه اغراق آمیز آن ها را جبران کند.
یک ماجرای جالب دیگر نمایش ارزانترین فیلم فرانسوی به نام "لیزا" ساختۀ "تییری اوبادیا"، ترانه سرا و آهنگساز بود که تنها 15000 یورو خرج برداشته. او که آرزوی ساختن یک فیلم را در سر می پروراند با سختی های بسیار این کمدی موزیکال 90 دقیقه ای را ساخت که در سالنی پر از جمعیت به نمایش در آمد. "تییری اوبادیا" که برای انجام "تراولینگ" هایش پول نداشته، از "اسکیت" استفاده کرده است ... او قرار است با این فیلم خود که گفته می شود از موفقیت خوبی برخوردار خواهد شد، به سراسر فرانسه سفر کند. این درس خوبی است برای همۀ کسانی که میخواهند فیلم بسازند، سناریو دارند اما پول ندارند...
حال برویم سراغ جوایز دیگر
شب گذشته، جوایز "نوعی نگاه"، "فیپرسکی" و " کلیسای کاتولیک" اعطاء شد. جایزۀ بزرگ بخش "نوعی نگاه به فیلم "دندان نیش"، ساخته بسیار خاص کارگردان یونانی " یورگوس لانتیموس" تعلق گرفت. در این فیلم هم، به سان فیلم "روبان سفید" که بستر ظهور انسانهای فاشیست را مورد نظر قرار میداد، از ورای یک خانواده که اعضایش توسط پدر خانواده از دنیا جدا نگه داشته شده اند و رفتارهای غریبی پیدا می کنند و همچون سگی تربیت می شوند که بی چون و چرا همل فرامین اربابش را اجرا می کند، به حکومت های دیکتاتوری و نحوه بستن و دور نگهد اشتن افراد این کشورها از تأثیرات بیرونی اشاره دارد. کارگردان می رساند که هیچ وقت نمی توان در حبابی بسته ماند و سرانجام نسیم آزادی به یک نحوی وارد می شود. فیلمی در خور تعمق اما طولانی و تا حدی کسل کننده.
ژوری این بخش تصمیم گرفت جایزۀ ویژۀ خود را مشترکأ به بهمن قبادی برای فیلمش " کسی از گربه های ایرانی خبری ندارد" و "میاهانسن-لوو" کارگردان فرانسوی برای فیلم "پدر فرزندانم" بدهد.
جایزۀ هیات داوران که ریاستش با "پائولو سورنتینو"، کارگردان خوب ایتالیائی بود به فیلم "پلیس، صفت" ساخته "کرنلیو پرومبویو" گارگردان رومانیائی تعلق گرفت که درسال 2007 در "کن از او فیلم پر طنز سیاسی "در ساعت 12 و 8 دقیقه در شرق بخارست" را دیده بودیم که جایزۀ دوربین طلائی آن سال را برای این اولین فیلم بلندش ربود.
جایزۀ بزرگ "فیپرسکی" برای بخش مسابقه ای به فیلم " روبان سفید" ساخته "مایکل هانه که" کار گردان اتریشی اعطاء شد. "کرنلیو پرومبویو" گارگردان با استعداد رومانیائی باز هم جایزه "فیپرسکی" بهترین فیلم بخش نوعی نگاه را برای فیلم "پلیس، صفت" ربود و جایزۀ فیپرسکی فیلم های بخش "هفتۀ منتقدین" به "آمریکا" ساخته "شریان دابیس" کارگردان فلسطینی تبار آمریکائی داده شد.
جایزۀ کلیسای کاتولیک یا "اکومنیک" به فیلم "در جستجوی اریک" ساخته "کن لوچ"، در میان کف زدنهای طولانی، اعطاء گردید.
فیلم "روبان سفید" ساختۀ "مایکل هانه که" نیز تقدیر نامه دریافت کرد
هیات داوران این جایزه در عین حال یک "ضد جایزه" را به "دجال" فیلم جنجال برانگیز "لارس فون تریر"، کارگردان دانمارکی دادند. آنها برای توجیه این جایزۀ خود گفتند که "لارس فون تریر" در این فیلم بسیار زن ستیز بوده، میخواسته بگوید که زنان گناهکار در آتش جهنم می سوزند و تنها با مرگ آنان است که، به طور نمادین، مردها از جا بر می خیزند و حرکت میکنند... به باور بسیاری با نگاه کردن به وضع زنان در جهان می توان گفت که این از زن ستیزی ناشی نمی شود بکه برعکس "لارس فون تریر" در مورد آن هشدار می دهد چون این باور در ناخود آگاه بسیاری از مردان و ملت ها حضور دارد.
خبری حاشیه ای
ژیل ژاکوب، رئیس فسیتوال کن که دیروز با ماشینی تصادف کرد که آهسته حرکت می کرد اما او را به زمین انداخت و ظاهرأ در این تصادف شانه اش صدمه دیده، با دست باند پیچی شده از میهمانانش در بالای پله های کاخ فستیوال استقبال کرد.
جمع بندی کوچکی از فستیوال
از نظر کیفیت فیلم ها، به ویژه در بخش مسابقه ای می توان به طور کلی از فیلم هائی با کیفیتی نه چندان بالا صحبت کرد. این در حالی است که خبرنگاران فرانسوی جای بزرگی به "ژاک آودیار" برای فیلم "پیامبر" ، به "پدرو آلمو دووار" برای فیلم "آغوش شکسته" ، "آلن رنه" برای فیلم "علف های وحشی" می دهند، همکاران خارجی آن ها سخت گیرانه تر بر خورد می کنند. حال باید دید که آیا به گفتۀ "ایزابل هوپر" رئیس هیأت داوران "نخل طلای" غافلگیر کننده ای داده خواهد شد یا نه.
در مورد جشن و پارتی ها، خبرها حکایت از مصرف کمتر... و شمار کمتر جشن ها دارند. شبهای بسیار شلوغ و پر تلاطم "کن" هم ظاهرأ امسال به رونق سالهای گذشته نبوده و بحران اقتصادی به این شهر نیز رخنه کرده است. دیگر این که از آتش بازیهای خصوصی خبری نبود و به گفتۀ یکی از کارشناسان رویدادهای "کن"، درآمد دست اندر کاران برگزاری جشن ها 30 در صد نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.
جشن بنیاد "آمافار" که به منظور جمع آوری پول برای کمک به تحقیقات در زمینۀ بیماری ایدز همه ساله برگزار می شود و " شارون استون" هنرپیشه آمریکائی معاونتش را بر عهده دارد، علیرغم تلاش های او و حضور "بیل کلینتون" رئیس جمهوری پیشین آمریکا، نتوانست به نسبت گذشته مبلغ مناسبی جمع آوری کند و در واقع حتا کمتر از یک دوم آن چه در سال گذشته نصیبشان شد، یعنی 3 میلیون دلار، به دست آورد.
آوازه و شهرت استاد زلاند از مرز های کشور فراتر رفته در کشور همسایه ایران آهنگ «من آمده ام ترا ببینم بروم» استاد زلاند که توسط هنرمند بلند آوازه موسیقی پاپ ایران گوگوش خوانده شد هنگامه برپا کرد.