۱۳۹۵ آبان ۲۵, سه‌شنبه

(بیا که بریم به مزار) آهنگی که شهرت سلما را جهانی ساخت

تنطیم ونگارش : لیلا مستان






بياكه بريم به مزار ملا محمد جان ... آغاز سفر هنري خانم سلما جهاني بود كه تا امروز ادامه دارد.   .  
ثريا، ستاره موسيقي كشور كه در آسمان ساز و آواز او را بنام سلما ميشاسيم ، از جمله آواز خوانان تراز  موسيقي آماتور افغانستان بشمار ميرود.آهنگ ملا محمد جان كه يكبار در سال ١٩٠٧ در كلكته هند توسط. مرحوم استاد غلام حسين خان پدر استاد سرآهنگ اجرا شده بود و بعد از او ديگر كسي آنرا اجرا نکرد.   اين خانم سلما بود كه داستان تاريخي ملا محمد جان و عايشه را زنده ساخت آنقدر زيبا خواند كه ،حتا اگر امروز عايشه يي عاشق هم دوباره زنده شود و بخواند، مقبولي اين آهنگ ديگر مهُر آواز خانم سلما را بخود حك كرده. اگر پنج آهنگ ماندگار موسيقي افغاني را نام ببريم ملا محمد جان به آواز خانم سلما در صدر قرار ميگيرد. ميتوان گفت كه  آهنگ ملا محمد جان باید در زمره ميراث هاي فرهنگي كشورما ثبت گردد.
بانو سلما درخانواده روشنفكر و هنر دوست بدنيا امد كه  فرزند چارم درميان يك خواهر و سه برادر است. صدا و آواي موسيقي ازاستاد برشنا كاكاي پدرش و احمد ولي  پسر خاله اش ، ثريا را سلما ساخت. بانو سلما ١٣ سال داشت كه آواز خواند. قبل از او خواهر و برادر بزرگترش هم آواز ميخواندند، اما هيچگاهي نخواستند آواز شان ضبط نوار شود. احمد ولي، الماس صداي خانم سلما را به صيقل گرفت  و براي خانم سلما آهنگ ميساخت.  خانم سلما در سيزده سالگي دو آهنگ به راديو افغانستان ضبط كرد كه  یکی آهنگی از ساخته هاي محترم خيال با مطلع ( بگو از من چه ديدي ...) ودیگری آهنگ  تاريخي ملا محمد جان میباشد كه تا امروز كسي مانند او آنرا نخوانده است. بعد از ضبط ايندو آهنگ براي دوسال خانم سلما آواز نخواند. خانم سلما شانزده سال داشت كه اولين البوم هنري اش را با محترم احمدولي ضبط افغان موزيك كرد.
                                                             يك لحظه يك لحظه
ويا-
جان جان نگاه تو
سلمااولين آواز خوان فغانستان بود كه با احمد ولي دوگانه خواند. و موفقيت هايش را در عرصه موسيقي از اولين مشوق اش احمدولي ميداند.
سلما ميگويد: احمدولي بيشتر ميكوشيد تا من بخوانم و احمد ولي بهترين كمپوز ها را برايم از كمپوزيتوران مطرح آنزمان بدست ميآورد.
 سلما  زماني آواز میخواند كه فعاليت هاي هنري بانوان در كشور تازه رنگ گرفته بود.
 سلما ميگويد : هنرمندانی چون استاد مهوش، سارا زلاند، خانم ژيلا، خانم افسانه و ... كساني بودند كه عرصه موسيقي را براي ما باز كردند. هنرمندان در آنزمان با إمكانات كم، بيشتر ميكوشيدند تا آهنگي را بدست بياورند، بسرايند و ضبط كنند.كه مورد پسند شنونده باشد. با آنكه سهولت ها اندك بود اما پشتكار بانوان در جامعه سُنتي قابل قدر بود .
 بانو سلما توانست با استفاده از تجارب هنري اش برادرش حيدر سليم را هم به جهان موسيقي معرفي كند. براي اولين بار حيدر سليم در كنار خواهرش سلما آوازخواند و اولين البوم موزيك سنتر را با آهنگ هاي ماندگار شان ضبط تاريخ موسيقي افغانستان كردند.
گر رهايم كني نمي ميرم
كه بسر شور تازه يي دارم
 ويا: در قيد غمم خاطر آزاد كجايي
و...
 اين آهنگ ها بود كه دوستداران هنر موسيقي را  با نام حيدر سليم آشنا ساخت. سلما هنوز شاگرد مكتب بود كه در برنامه پيام صبحگان راديو افغانستان  با آواز رحيم جهاني آشنا شد. وقتي از رحيم جهاني ميشنيد، در كنار راديو مي ايستاد و محو آهنگ هاي او ميشد، تقدير سلما را همسفر زندگي رحيم جهاني گزيد و بقيه فعاليت هاي هنري اش را در كنار  رحيم جهاني كه خود تحصيلات اكادميك در عرصه موسيقي داشت پيش بُرد. سلما و رحيم جهاني آهنگ هاي ماندگار دوگانه از خود بجا گذاشته اند كه در آرشيف موسيقي  رادیوافغانستان موجود است.
خانم سلما در  موسيقي امروزي افغاني از خودسري در آهنگ هاي هنرمندان تازه كار انتقاد ميكند و اما كار كرد هاي هنرمندان جوان چون آريانا سعيد، قيس الفت ، شبانه مهريار، علي اعتمادي ، شاه رسول قاسمي ،سيتا قاسمي و ... را تحسين ميكند. خانم سلما طَي سفر هايكه در سالهاي ٢٠٠٨-٢٠١٢-٢٠١٣ به افغانستان داشت استعداد جوانان كشور را در عرصه هاي مختلف زندگي بخصوص مطبوعات تمجيد كرده ميگويد:
 اگر فعاليت هاي جوانان كشور مارا  در عرصه راديو و تلويزيون با همان إمكانات ناچيز، و امكانات كه در غرب وجود دارد در مقايسه بگيريم كاركرد هاي جوانان وطنم را تحسين ميگويم چرا كه هر كدام شان يك مكتب استند. در حاليكه در غرب با وجود همه امكانات ، كيفيت كإرهاي رسانه يي شان كم رنگ است.
خانم سلما سه فرزند  بنام هاي سلما، سنبل و رهي جهاني دارد. پسر خانم سلما رهي جهاني از نواختن طبله پا به عرصه موسيقي گذاشت و نزد استاد ذاكر حسين  نواختن طبله را آموخت و نزد پدرش رحيم جهاني با نواختن آرمونيه و كيبورد آشنا شد كه  در فعاليت هاي مختلف هنري خانم سلما ، حيدر سليم و ديگر هنرمندان را همراهي ميكرد. امروز رهي جهاني در كنار خانم سلما  آوازميخواند، و رهنمايي هاي مادرش را در عرصه آواز خواني به تجربه گرفته است..

خانم سلما جهاني در كنار مصروفيت هاي هنري اش مصروف نوشتن زندگينامه خود است. او از پنج سالگي اش تا امروز را در قيد قلم درآورده است. نام خانم سلما در آسمان هنر موسيقي كشور هميشه با افتخار ياد ميشود.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر