۱۳۹۴ مرداد ۶, سه‌شنبه

گریه بر فابریکه های ویران افغانستان

 

ژوئیه 28, 2015
شمار ه (237) چهارشنبه ( 7) اسد ( 1394) / (29) جولای ( 2015)
17032011255
هر شهروند وقتی میخواند، در روزگاری نه چندان دور، چند سرمایه دار با احساس افغانستان فقط با سرمایه گذاری 1100 میلیون افغانی در سه مؤسسه صنعتی نساجی توانستند در بالا ترین رقم دستاورد شان در سال 1356 برای 7712 نفر جای کار پیدا نموده و 65.870 میلیون متر تکه نخی و سندی تولید کنند درحالیکه رهبران پس از تشکیل اداره مؤقت تا سال 2015 با مصرف 104 میلیارد دالر نتوانسته اند حداقل همان فابریکات را (پس از ویرانی) دوباره بازسازی کنند این خبر حتا اشک را ازچشمان یک شهروند با احساس میخشکاند.
اینست بی کفایتی، اینست بی صلاحیتی، اینست نمونۀ برجسته یک اداره فرورفته در فساد و اینست واقعه شرم آور و آبروریزی بزرگ این دولتمردان در مقیاس ملی و بین المللی. برای اینکه واقعاً به کنه این فاجعه پی ببرید توجه خوانندگان را به گذشته پر افتخار دیروز و تراژیدی در حال احتضار امروز صنایع افغانستان جلب میکنیم:
***
در رسالۀ جغرافیای صنعتی افغانستان میخوانیم که:
اولین فابریکه نساجی افغانستان که در اوایل مصنوعات دستی تولید مینمود در جبل السراج به فعالیت آغاز نمود اگر چه این فابریکه قبلا در دوره امیر حبییب ا لله با چند پایه ماشین دستی در ساحه 25 جریب زمین تهداب گذاری و به فعالیت آغاز نموده بود امور ساختمانی آن باداشتن ماشین های عصری و اتومات در سال 1312 آغاز و در سال 1316 تکمیل گردید اما از آنجاییکه واردات منسوجات نخی از خارج روز افزون بوده و ارزش آن در سال 1316 بر 90 ملیون افغانی بالغ میگردید ایجاب مینمود تا این صنعت هنوز هم در داخل مملکت توسعه داده شود از این جهت به تاسیس شرکت سهامی نساجی بسرمایه 51ملیون افغانی در ماه ثور اقدام بعمل آمد و فابریکه جبل السراج نیز در سال 1316 در بدل مبلغ 8/1 ملیون افغانی با 72 پایه ماشین دستی آن از طرف دولت بالای شرکت به فروش رسید که البته بعداً به تعداد 50 پایه ماشین اتومات نیز بران افزود گردید و باین ترتیب ظرفیت تولیدی فابریکه که دارای شعب مختلف حلاجی، ندافی نختابی، بافندگی ورنگریری بود با مصرف 200 خروار پنبه به 275 هزار متر تکه نخی که ضروریات را تاحدی مرفوع میداشت افزایش یافت باید گفت که حدود 300 کیلوات برق مورد ضرورت فابریکه (240 کیلوات برای تدویر و 60 کیلوات برای سایر امور فابریکه) توسط فابریکه برق جبل السراج در مجاورت ان تهیه میشد. تعداد مجموعی مامورین و کارگران این فابریکه در سال 1318 به 224 نفر میرسید بهر صورت درحال حاضر فابریکه جبل السراج که در 80 کیلومتری شمال کابل موقعیت دارد دارای 2004 دوک نختابی ، 50 پایه ماشین بافت اتومات و 72 پایه ماشین بافت دستی بوده و از زمان تاسیس الی اخیر سال 1355 در حدود 18280866 متر منسوجات کوره 34927378متر منسوجات رنگه، 839134 دانه روپاک و دستمال 1235415 گده نخ ده پونده را تولید نموده است تعداد پرسونل و کارگران فابریکه به 242 نفر میرسد باین ترتیب چنانچه ملاحظه میشود این فابریکه در جریان دوره فعالیت بصورت وسطی سالانه 1478006 متر منسوجات کوره و رنگه (در اعدد ارایه شده تولیدات منسوجات ساده در دستگاه بافندگی و همچنان دستگاه رنگریزی بصورت جداگانه در نظرگرفته شده اند) و همچنان 34217 گده نخ را بر علاوه بعضی تولیدات دیگر تهیه نموده است.
از آنجاییکه تولیدات فابریکه جبل السراج تمام ضروریات کشور را مرفوع نمیتوانست لذا شرکت نساجی در نظر گرفت تا فابریکه نسبتاً بزرگ نساجی را با در نظر گرفتن امکانات حصول برق آبی و موجودیت مزارع پنبه در منطقه پلخمری تاسیس نماید. بتأسی از ین مفکوره اساس فابریکه نساجی پلخمری در سال 1315 گذاشته شد و در نظر بود تا در سال 1320 به فعالیت آغاز نماید اما در اثر ادامه جنگ جهانی نرسیدن ماشین آلات از طریق اتحاد شوروی، عدم موجودیت متخصصین و کارگران ماهر مورد ضرورت و پترول به تعویق افتاد تا آنکه در اثر قرار داد جدید باکمپنی سکودای چکوسلواکیه بعد از یک وقفه، ماشین های نختابی آن در اواسط میزان سال 1321 و قسمت بافندگی آن در 17 دلو 1321 به فعالیت آغاز نمود و در سال های بعد از جنگ که بحران اقتصادی در جهان وجود داشت یک قسمت احتیاجات مبرم مردم را رفع نمود. این فابریکه در ابتدا با داشتن 15 هزار دوک نختابی و 550 پایه دستگاه غیر اتومات که با استخدام 1600 نفر کارگر و با شانزده ساعت کار روزانه 31500 متر تکه را تولید و سالانه در حدود دو هزارتن پنبه را مصرف مینمود به فعالیت آغاز نمود در حالیکه در سالهای اول از ظرفیت اعظمی آن استفاده به عمل آمده نتوانست و ضمنا پلان انکشافی پیش بینی شده آن که برای نصب 2200 دستگاه بافت و 60 هزار دوک نختابی در جریان ده سال در نظر گرفته شده بود عملی نگردید بعباره دیگر این فابریکه در سال 1322با فعالیت 190دستگاه بافندگی و استخدام 770 نفر کارگر جمعا 7/1 ملیون متر تکه نخی و 81861بندل نخ و در سال 1323 با استفاده از 480 پایه ماشین بافت در حدود چهار ملیون متر تکه و 87803 بندل نخ را تولید کرده بود. در سال 1331 قسمت نختابی وشعبات متممه آن با بکار انداختن 15 هزار دوک نختابی جدید انکشاف نمود، با وجود آنهم فابریکه های پلخمری و جبل السراج حتا در حوالی سال 1335 یعنی آغاز پلان پنج ساله انکشافی نمی توانستند ضروریات کشور را در قسمت منسوجات نخی مرفوع دارند چه در مقابل528/ 17 ملیون متر تکه تولید شده از این دو فابریکه در سال 1334 با ز هم در حدود 11.700 ملیون کیلو منسوجات نخی به ارزش بیش از 544 ملیون افغانی که رقم درشتی را در واردات کشور نشان میداد از خارج وارد شده بود. بتأسی از این واقعیت در نظر گرفته شد تا با مصارف مجموعی 48.8 ملیون افغانی که از آن جمله 28 ملیون آن بعداً در جریان پلان اول انکشافی به مصرف رسید ظرفیت تولید ی فابریکه پلخمری توسعه یابد باین ترتیب بانصب 304 پایه ماشین بافت اتومات تولیدات سالانه این دستگاه که به طور متوسط به 14 ملیون متر تکه و 120 هزار گده نخ میرسید با نصب ماشین های جدید به 22 ملیون متر افزایش یافت که موازی با آن تعداد کارگران این فابریکه نیز در سال 1336 به 2690 نفر رسید البته در مقابل این انکشاف فعالیت تاسیسات نختابی و بعضی دستگاه های بافت دستی فابریکه جبل السراج متوقف گردید فابریکه نساجی پلخمری در حال حاضر دارای 30 هزار دوک نختابی و 1018 پایه ماشین بافت میباشد و از آغاز فعالیت الی اخیر سال 1355 جمعا در حدود 928/ 511 ملیون متر منسوجات کوره و 448/ 2 ملیون گده نخ را تولید نموده بود که حد وسطی تولیدات سالانه آن به 056/ 15 ملیون متر کوره و 71995 گده نخ میرسید تعداد مجموعی پرسونل و کارگران فابریکه بر 3014 نفر بالغ میگردد.
موفقیت این دو فابریکه و ضروریات روز افزون کشور باعث شد تا فابریکه نسبتا بزرگ و دیگری که دارای تمام تسهیلات لازم ازقبیل نختابی ، بافندگی و رنگ آمیزی بود در گلبهار تاسیس گردد. امور ساختمانی فابریکه نساجی گلبهار که نقشه آن توسط یکی از کمپنی های مشورتی سویس ترتیب گردیده بود بواسطه کمپنی هوختیف آلمان بتاریخ 2 ثور 1332 آغاز بتاریخ 2 سرطان 1339 افتتاخ شد. فابریکه گلبهار که موجودیت اراضی بایر، اقلیم گوارا، امکان تولید برق در مجاورت آن، موجودیت تعداد زیاد کارگران و آشنایی آنها به صنعت نساجی بشمول مسافه نسبتاً ناچیز آن با مرکز عوامل عمده تمرکز آنرا در گلبهار تشکیل میدادند اصلا در نظر بود که بانصب 60 هزار دوک نختابی که به 75 هزار نیز توسعه یافته بتواند و دوهزار دستگاه بافت می بایست با دو وقت کار 35 ملیون متر و باکار 24 ساعته 50 ملیون متر پارچه را تولید نماید حالآنکه در ابتدا با 47724دوک تختابی (بشمول 2124 دوک در قسمت کمپل بافی) و 1422 پایه ماشین بافت به فعالیت آغاز نموده بود علاوه بر آن این مرکز صنعتی دارای یک دستگاه مجهز رنگ آمیزی، دستگاه برق و بخار به ظرفیت نهایی 35 تن بخارفی ساعت بافشار 40 اتموسفیر و 2800 کیلوات ساعت برق با دستگاه آب رسانی به به ظرفیت 1200متر مکعب آب فلتر شده و 120 متر مکعب آب نل بشمول ورکشاپ های مجهز ترمیم ماشین آلات وغیره نیز بوده ظرفیت تولیدی فابریکه به بیش ا ز 50 ملیون متر تکه در سال میرسید که از آنجمله 35 ملیون متر آنرا منسوجات ساده و 16 ملیون متر آنرا پارچه رنگه تشکیل میداد مصارف مجموعی احداث این فابریکه به 800 ملیون افغانی معادل 25ملیون دالر میرسید که از آنجمله در حدود6/6 ملیون افغانی ان در جریان پلان اول انکشافی و متباقی در سالهای قبلی به مصرف رسیده بود. بهر صورت با فعال شدن این فابریکه در مرحله اول برای پنجهزار نفر زمینه کار مساعد گردید. بعداً بمنظور توسعه این مرکز در سال 1347 به تعداد 310 پایه ماشین بافت دیگر نیز از اتحاد شوروی خریداری و نصب گردید همچنان خریداری 276 پایه ماشین بافت از اتحاد شوروی دستگاه ندافی وپروسس الیاف مصنوعی به ظرفیت 335 کیلو گرام فی ساعت از آلمان و یک دستگاه جدید نختابی با 7056 دوک از سویس در این اواخر صورت گرفته است.
بهر صورت فابریکه نساجی گلبهار که در حال حاضر دارای 2008 پایه ماشین بافت و 54780 دوک نختابی میباشد از آغاز فعالیت الی اخیر سال 1355 در حدود 692.236 ملیون متر تکه و 1049.7 هزار گده نخ ده پونده را تولید کرده بود که باین ترتیب اندازه وسطی تولیدات سالانه آن به 365/ 43 ملیون متر تکه و 65606 گده نخ میرسد.
البته ناگفته نباید گذاشت که ظرفیت تولیدی سالانه هر سه فابریکه که مربوط نساجی افغان میباشد به 80 ملیون متر تکه رسیده و 6500 نفر کار گر در آنها مصروفیت داشت اندازه مجموعی تولیدات موسسات مربوط این شرکت که سرمایه آن در حال حاضر بیش از 1100 ملیون افغانی می باشد در سال 1353 به 57.360 در سال 1354 به 517/ 57 و در سال 1355 به 60.858 ملیون متر تکه میرسید همچنان در همین موسسات در سالهای فوق بالترتیب 1238، 80402 و 78995 بندل نخ نیز تولید شده بود. سه موسسه صنعتی فوق در سال 1356 با داشتن 7712 نفر کارگردر حدود 65.870 ملیون متر تکه نخی و سندی را بشمول 440 تن نخ تولید نموده بودند. در ین مورد باید اظهار داشت که از ظرفیت تولید ی این موسسات که به سکتور خصوصی ارتباط میگیرند در اکثر سالها استفاده اعظمی بعمل نیامده است بطوریکه تولیدات سالانه آنها حتی درین اواخر معمولا بین70.50 ملیون متر بوده است عدم حمایت دولت از آنها هم چنین تجارت غیر مجاز اموال مشابه از کشورهای خارجی را میتوان در ین رکود موثر دانست با وجود آنهم اندازه مجموعی فروشات نساجی افغان که در سال 1351 به 962.95 ملیون افغانی میرسید در سال 1352 به 1198.82 ملیون افغانی افزایش یافته بود.
درزمره تاسیسات صنعتی فوق فابریکه گلبهار بزرگترین فابریکه بوده در سال 1352 در حدود 48.99 فیصد منسوجات نخی ، صد فیصد منسوجات 68.87 فیصد نخ و 50 /23 فیصد برق تولید شده در هر سه موسسه را تولید نموده بود.Ÿ
بقیه در آینده

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر